Niektóre dyscypliny sportu, także stanowią ciekawy obszar badawczy dla pomiarów pojemności płuc, bowiem sport przyczynia się do jej zwiększania. Dlatego też często o spirometrię powiększa się katalog badań w ramach medycyny sportowej, co daje rozbudowaną formę próby wysiłkowej, dającej obraz sprawności zdrowotnej badanego, a tym samym jego predyspozycji do wykonywania niektórych zawodów czy trenowania określonych dyscyplin sportu, np. nurkowanie, pływanie, wspinaczka wysokogórska.Ponadto spirometrii poddawane są okresowo osoby pracujące w warunkach zagrożenia gazami czy pyłami.
Poza zwykłym badaniem, wykonuje się także wersję farmakologiczną, która jest potrzebna, aby stwierdzić reakcję pacjenta na leki wziewne. Taki zabieg pozwala na sprawdzenie w bezpiecznych warunkach ambulatoryjnych, jaka jest reakcja błony mięśniowej oskrzeli pacjenta na dany specyfik.
Przeprowadzenie na czas spirometrii może zapobiec przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP), która z czasem prowadzi do kalectwa a także zgonu. Zwykle na tą chorobę zapadają palacze, więc w ich przypadku spirometria to badanie niejednokrotnie ratujące życie, o ile na czas nastąpi zmiana trybu życia i zostaną wdrożone leki.
Spirometria to niezwykle ważne badanie w rozpoznaniu i późniejszym monitorowaniu astmy, w obserwowaniu postępu miastenii oraz chorób tkanki łącznej jak twardzina układowa czy toczeń rumieniowaty układowy. Spirometria jest także wykonywana obowiązkowo, jako podstawa do zakwalifikowania pacjenta do operacji raka płuc czy zabiegów w ramach leczenia rozedmy.
Przebieg badania spirometrycznego
Na badanie należy stawić się w luźnym ubraniu, nie ograniczającym głębokiego nabierania powietrza. Bezpośrednio przed badaniem nie może mieć miejsca wysiłek fizyczny ani też obfity posiłek. Nie należy spożywać alkoholu i palić papierosów w czasie doby poprzedzającej. W trakcie próby badany musi współpracować z osobą przeprowadzającą test, to ona bowiem dyktuje kiedy i w jakim stopniu należy nabrać powietrza, a także kiedy i jak należy je wydmuchiwać. Zanim nastąpi sam test pacjent zostanie poproszony o podanie danych osobowych oraz wieku, wzrostu i wagi. Pacjent musi siedzieć swobodnie. Na jego nosie zaciska się klips uniemożliwiający oddychanie przez nos. Otrzymuje rurkę zakończoną jednorazowym ustnikiem, który należy objąć ściśle ustami. Spirometria ma dwie formy. W dynamicznej, najczęstszej, pacjent najpierw spokojnie oddycha, po czym wykonuje maksymalnie głęboki wdech, a potem długo i mocno wydmuchuje powietrze. Forma bierna to jednostajne wdechy i wydechy. W obu formach następuje kilka powtórzeń, dla potwierdzenia powtarzalności odczytów.
Badanie można podzielić na dwa etapy To pierwszy etap badania, gdzie ustala się pomiar tzw. pojemności życiowej płuc. Tu pacjent oddycha swobodnie, ale wdech i wydech powinien być maksymalny. Kolejny etap to wzmożone oddechy, gdzie pacjent nabiera nadmierną ilość powietrza, a następnie energicznie je wydmuchuje przez około 6 sekund. Całość powtarza się 4-5 razy. Odczyty są od razu drukowane.
Co oznaczają wyniki spirometrii?
Podczas badania pacjent musi oddychać możliwie jak najmocniej i jak najdłużej. Bez jego zaangażowania nie ma możliwości prawidłowego wykonania badania. Wynik jest przedstawiany w postaci liczbowej, a także w formie wykresów, zawierających krzywą przepływ-objętość. Na wykresie zaznacza się kilka parametrów: FEV1, FVC, FEV1/FVC, PEF. FVC to pojemność życiowa, czyli największa ilość, którą człowiek jest w stanie wydmuchać jednorazowo. FEV1 to z kolei ilość powietrza, jaka jest wydmuchiwana w pierwszej sekundzie wydechu. Oprogramowanie oblicza najpierw dla każdego badanego wartości należne, stanowiące średnie parametry należne osobie o konkretnych cechach (wiek, wzrost, płeć). Jeśli wartości odczytane w drodze drugiego etapu badania są zbliżone do wartości należnych, to oznacza, że płuca pracują prawidłowo. Jeśli znacznie odbiegają to oznaka zaburzonej pracy tego organu. Wśród wyników widocznych na badaniu najistotniejszy jest tzw. wskaźnik Tiffeneau (FEV1/FVC), którego wysokość świadczy o stopniu obturacji drzewa oskrzelowego, wartość poniżej 0,7 oznacza znaczne problemy z wydmuchiwaniem powietrza.
Jak wygląda aparat do spirometrii?
Obecne spirometry są niewielkich, kompaktowych rozmiarów. Ekrany dotykowe pozwalają obsłudze na sprawne wprowadzenie parametrów badanego i szybkiej kalibracji. Odczyt, oprócz wersji papierowej, jest także zapisywany w bazie, co daje szybki podgląd wcześniejszych pomiarów pacjenta dla celów porównawczych. Do aparatu podłączony jest przewód powietrzny, głowica tachometryczna, głowica kalibracyjna. Spirometry to urządzenia przenośne, dzięki temu mogą być zabierane przez lekarzy na wizyty domowe.
o autorze
Elżbieta Marko--
Artykuł pochodzi z serwisu:
Albercik.pl - darmowe artykuły do przedruku na strony www
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz